Business Model Canvas

Beschrijving

Het Business Model Canvas – bedacht door Alex Osterwalder (2010) – is een visueel overzicht waarbij je de belangrijke bouwstenen van je bedrijf beschrijft op 1 A4. Het toont hoe je waarde creëert, levert en te gelde maakt. Met het Business Model Canvas breng je jouw business op een transparante en overzichtelijke manier in kaart.

Met deze multifunctionele tool krijg je snel inzicht in je business model. Je legt je plannen simpel uit aan derden, omdat het erg visueel is. Je vertelt als het ware het verhaal van jouw business.

Hoe vul je het Business Model Canvas?

Schrijf je verhaal in een vaste volgorde en begin met de bouwsteen klantsegmenten.

1. Klantsegmenten

De meeste bedrijven bedienen een specifieke doelgroep. Op welk deel van de markt ga jij je richten? Wie zijn je klanten?

Hulpvragen:

• Voor wie creëren we waarde?
• Wie zijn onze belangrijkste klanten?
• Hoe zien onze klanten en gebruikers eruit?
• Welke klanttypes zijn er te onderscheiden?
• Wat is de geschatte omvang van ieder klantsegment?

Voorbeeld: TP richt zich op beleggers met minimaal 10.000 euro beschikbaar kapitaal, geen of weinig tijd hebben en daarom hun beleggingen willen uitbesteden aan beleggingsadviesdiensten.

2. Waardeproposities

De tweede bouwsteen van het Business Model Canvas bevat de waardepropositie. Daarmee beschrijf je waarom klanten voor jouw bedrijf kiezen. Met de waardepropositie los je een specifiek probleem van de klant op. Of je levert fysieke producten die je klant wil hebben.

Waarom kiezen klanten voor jouw product of dienst? Waarin verschil je van de concurrenten? Is het vanwege de goede service, de specifieke kenmerken van je producten, het gebruiksgemak, de kwaliteit van je product of dienst, de prijs of een combinatie daarvan? Onderzoek wat je klanten willen. Door het simpelweg te vragen krijg je veel waardevolle informatie.

Hulpvragen:

• Welke belofte doen we aan onze klanten?
• Welke waarde leveren we aan onze klanten?
• Welk probleem lossen we op?
• In welke klantbehoefte voorzien we?
• Welke bundels van producten en diensten bieden we aan?

Voorbeeld: TP biedt een handelsplatform voor beleggingsadviesdiensten, waarbij ze met één druk op de knop orders kunnen uitvoeren namens al hun klanten zonder per klant te hoeven inloggen.

3. Klantrelaties

Met de bouwsteen Klantrelaties beschrijf je welk soort relatie je opbouwt en onderhoudt per klantsegment. Op welke manier sta je in contact met de klant? Je kunt op verschillende manier omgaan met klanten. Motiveer waarom je kiest voor een bepaalde relatie met je klanten, want dit heeft invloed op alles wat je bedrijf doet en de andere bouwstenen in het Business Model Canvas.

De volgende soorten klantrelaties zijn mogelijk: persoonlijke relatie, digitale relatie, community, co-creatie en zelfservice.

Hulpvragen:

• Wat voor relatie verwacht elk klantsegment?
• Hoe onderhouden we die relatie?
• Hoe duur zijn ze?
• Hoe en in welke mate zijn de relaties geïntegreerd in de rest van het businessmodel?
• Waar mikken we op: behoud, nieuw, meer omzet, hogere koopfrequentie?

Voorbeeld: TP kiest voor een onpersoonlijke relatie (self service), omdat de onboarding van klanten volledig geautomatiseerd plaatsvindt. De beleggingsadviesdiensten leggen zelf verantwoording af over hun resultaten aan de beleggers.

4. Kanalen

De bouwsteen Kanalen vertelt hoe je in contact staat met de klant. Beschrijf hoe je met de verschillende klanten communiceert en hoe je ze bereikt met jouw waardepropositie. Maak onderscheid in communicatie-, distributie- en verkoopkanalen, maar ook in online- en fysieke kanalen.

Jouw klanten maken een reis door jouw organisatie: van het eerste contact via bijvoorbeeld een Facebook-advertentie tot het leveren van je product of dienst, het bieden van service en delen van reviews.

Per fase in hun klantreis beschrijf je op een overzichtelijke manier wat je doet, welk kanaal je hiervoor gebruikt en wat de klant van je kanaal vindt.

Hulpvragen:

• Via welke kanalen staan we in contact met onze klanten?
• Aan welk kanaal geven onze klanten de voorkeur?
• Hoe en in welke mate zijn de kanalen geïntegreerd?
• Welke kanalen werken het best?
• Welke kanalen zijn het meest kostenefficiënt?

Voorbeeld: Voor TP is de website het belangrijkste kanaal. Daarnaast adverteert TP op zoekmachines en is TP actief op social media.

5. Inkomstenstromen

En natuurlijk moet je geld verdienen. De inkomsten moeten hoger zijn dan de kosten, zodat je een mooie winst overhoudt onder aan de streep. Beschrijf in de bouwsteen Inkomstenstromen wat jouw verdienmodel is. Denk aan het leveren van producten, het verkopen van abonnementen of het verdienen van provisie. Onderzoek voor welke waarde jouw klanten willen betalen.

Hulpvragen:

• Wat zijn onze inkomstenstromen?
• Waarvoor willen onze klanten echt betalen?
• Welke prijs betalen onze klanten voor het aanbod?
• Welke prijsstrategie hanteren we?
• Hoeveel draagt iedere inkomstenstroom bij aan de totale inkomsten?
• Welke klantsegmenten realiseren de grootste inkomstenstromen?

Voorbeeld: TP verdient aan een opslag op transactiefees, kickback fees op abonnementen en aanbrengpremies.

6. Mensen en middelen

De bouwsteen Mensen en middelen (key resources) beschrijft wat je nodig hebt om verder te komen. Dit zijn de belangrijkste middelen die je nodig hebt om de waardepropositie te kunnen realiseren. Je kunt ze bezitten, maar ook huren of leasen bij strategische partners. Key resources zijn in de volgende categorieën in te delen: fysiek, financieel, intellectueel en menselijk (human resources).

Hulpvragen:

• Wat zijn de belangrijkste key resources voor:
  • het bewerkstellingen van de waardepropositie?
  • de distributiekanalen?
  • onze klantrelaties?
  • onze inkomstenstromen?
• Welke fysieke-, intellectuele-, menselijke- en financiële middelen zijn er nodig?

Voorbeeld: TP heeft website en een hostingpartij nodig. TP huurt een partij in voor emailmarketing en online advertenties.

7. Kernactiviteiten

Bouwsteen 7 van het Business Model Canvas beschrijft je belangrijkste bedrijfsactiviteiten om goed te presteren. Wat moet je uitvoeren om de waardepropositie te realiseren, klanten te bereiken, klantrelaties te onderhouden en geld te verdienen? Welke activiteiten ga je zelf doen en wat besteed je uit? Onderzoek wat nodig is om je belofte waar te maken en hoe je dat zo efficiënt mogelijk doet.

Hulpvragen:

• Wat zijn de belangrijkste activiteiten voor:
  • het bewerkstellingen van de waardepropositie?
  • de distributiekanalen?
  • onze klantrelaties?
  • onze inkomstenstromen?

Voorbeeld: Voor TP is de website enorm belangrijk. Daarvoor moet TP op zoek naar een partij die sterk is op het gebied van online marketing.

8. Strategische partners

De bouwsteen Strategische partners beschrijft het netwerk van leveranciers en partners die je nodig hebt. Met wie ga jij samenwerken? Je bereikt je doelen sneller met de juiste partners. Ga op zoek naar mensen en bedrijven die jou daarbij kunnen helpen.

Dat kunnen partners zijn waarmee je bijvoorbeeld schaalvoordelen behaalt, maar ook bedrijven die jouw risico beperken (bijvoorbeeld verzekeraars). Of denk eens aan distributiepartners of uitvoerende partijden..

Hulpvragen:

• Wie zijn onze key partners?
• Welke key resources halen we bij onze partners?
• Welke kernactiviteiten voeren onze partners uit?
• Wie zijn onze belangrijkste leveranciers?

Voorbeeld: TP heeft een bank nodig waar beleggingsadviesdiensten voor hun klanten kunnen beleggen. Ze mogen alleen hun rol uitoefenen onder de paraplu van een vermogensbeheerder die beschikt over een vergunning.

9. Kostenstructuur

De laatste bouwsteen van het Business Model Canvas is Kostenstructuur. De kosten gaan voor de baten uit, dus breng in kaart wat je financieel nodig hebt. Als je weet wat je belangrijkste middelen, partners en activiteiten zijn, dan kun je de kosten berekenen.

Hulpvragen:

• Hoe ziet de kostenstructuur eruit?
• Wat zijn de belangrijke kostenposten van ons businessmodel?
• Welke key resources zijn het duurst?
• Wat zijn de duurste kernactiviteiten?

Voorbeeld: TP heeft voornamelijk te maken met marketingactiviteiten en de kosten van de website. TP besteedt verder een aantal werkzaamheden uit aan partners.

Hoe werkt het Business Model Canvas?

Een Business Model Canvas maak je het makkelijkst met Powerpoint, want je kunt dan heel gemakkelijk elementen kopiëren, plakken of verplaatsen.

Rechts van het werkblad vind je alle elementen die je nodig hebt. Selecteer, kopieer en plak een element. Sleep het naar de plek die je wenst. Vul de tekst in en wijzig eventueel het formaat.

Wat is inbegrepen?

Deze Powerpoint-template is uitgerust met 4 dia’s:

1. De eerste dia bevat het business model canvas met een compleet overzicht van alle hulpvragen per bouwsteen, zodat je snel weet wat je in moet vullen.
2. Op de tweede dia tref je voorbeelden aan om die vragen te beantwoorden. Een handige checklist dus.
3. De derde dia is een werkblad die je kunt gebruikt voor jouw eigen Business Model Canvas.
4. De laatste dia bevat een echt praktijkvoorbeeld, zodat je een goed idee krijgt.