Optimale bestelgrootte

Beschrijving

Met deze template bereken je gemakkelijk en snel de optimale bestelgrootte. Dit is de bestelgrootte waarbij de totale kosten (TC) het laagst zijn. Deze kosten bestaan uit:

1. voorraadkosten: voor het op voorraad houden van een product (magazijnkosten, rente en verzekering).
2. bestelkosten: voor het plaatsen van orders

Er bestaat een spanningsveld tussen deze twee kostensoorten. Aan de ene kant wil je de voorraad zo laag mogelijk houden. En aan de andere kosten wil je zo weinig mogelijk bestelkosten.

Met de formule van Camp bereken je de optimale verhouding tussen de bestelkosten en de voorraadkosten (ook wel de EOQ-formule = Economic Order Quantity).

De elementen in de Formule van Camp zijn:

• Q = bestelgrootte (Quantity)
• D = de jaarvraag van het product (Demand)
• F = bestel-/omstelkosten (Fixed Costs)
• h = kosten van voorraadhouden als percentage van de prijs (ook wel α genoemd)
• P = prijs van het product (Price)(ook wel K genoemd)

De formule voor de optimale bestelgrootte is: √ (2 x D x F) / (h x p)

De formule voor de totale kosten (TC) luidt: (FD / Q) + (h x P x Q / 2 )

Uitgangspunten en beperkingen voor het gebruik van de formule van Camp

Aan de formule van Camp zitten enkele uitgangspunten en beperkingen vast:

• We gaan uit van een periode van één jaar.
• We weten de verwachte vraag naar het product en we kunnen altijd leveren (geen ‘Nee’-verkopen).
• De levertijden staan vast. Om fluctuaties in levertijden op te vangen werk je eventueel met een minimum-voorraad.
• De bestel- en voorraadkosten zijn bekend en altijd gelijk.
• Je ontvangt geen kwantumkortingen bij grote bestelhoeveelheden.
• Het aanhouden van veel voorraad vergroot de vraag niet.
• Sommige producten moet je bestellen in minimale verpakkingshoeveelheden, die flink kan afwijken van de optimale bestelgrootte.

Optimale bestelgrootte berekenen in Excel

Met dit sjabloon bereken je de optimale bestelgrootte met speels gemak. Vul slechts 5 gegevens in en je ziet direct waar het optimum ligt. Het werkt als volgt:

1. Invoer gegevens

Allereerst vul je de benodigde gegevens in:

1. Bepaal de vraag naar het product (aantal stuks per jaar)
2. Geef op wat de gemiddelde inkoop-/kostprijs is van het betreffende product
3. Vul de bestelkosten per keer in (bijvoorbeeld €70 per bestelling aan transportkosten).
4. Bepaal wat de voorraadkosten zijn, uitgedrukt in een percentage van de inkoop-/kostprijs
5. Geef aan wat de minimale verpakkingseenheid is (bijvoorbeeld bestelgrootte per 50 stuks)

2. Berekening en alternatieve bestelgrootte

De optimale bestelgrootte wordt nu voor je uitgerekend. Je hebt tevens de mogelijkheid om de totale kosten te berekenen voor een alternatieve bestelgrootte. Je ziet dan wat de extra koste zijn.

In onderstaand voorbeeld is de optimale bestelgrootte 1.000 stuks. De totale kosten zijn dan het laagst, namelijk €4.950 per jaar. Als we per stuk zouden kunnen bestellen (bestelgrootte per 1 stuk), dan ligt het optimum op 990 stuks. Toevalligerwijs zijn de totale kosten dan ook €4.950.

De minimale verpakkingseenheid kan dus van invloed zijn op de optimale bestelgrootte.

3. Grafiek lezen

De volgende grafiek maakt het optimale punt visueel voor je. Bij 1.000 stuks in de groene lijn van de totale kosten op het laagste punt. De lijnen van de voorraadkosten en bestelkosten kruisen dan.

Bekijk wat het effect is van verschillende uitgangspunten.

4. Tabel bestelgroottes aanpassen

Om een goed beeld te krijgen van de totale kosten bij verschillende bestelgroottes is een extra tabel toegevoegd. Deze tabel toont niet alleen de kosten per bestelgrootte, maar ook de bestelinterval (in dagen) en de bestelfrequentie (per jaar).

Als de lijnen in de grafiek niet exact kruisen, dan komt dat omdat de waarde van het de optimale bestelgrootte niet exact terugkomt in de tabel. De beginwaarde van de tabel en de stapgrootte pas je bij stap 1 aan.