Stuur op de 3 belangrijkste financiële rapportages: raak vertrouwd met de winst- en verliesrekening, de balans en het kasstroomoverzicht (cashflow).
Een van de doelen van iedere onderneming is geld verdienen. Ook voor non-profitorganisaties geldt dat ze de inkomende en uitgaande geldstromen goed in de gaten moeten houden. Het is jouw taak als een manager of ondernemer om te weten hoe je hieraan kunt bijdragen.
Goede ondernemers en managers kijken niet alleen naar het budget, maar zoeken naar de juiste combinatie van omzet verbeteren, kosten beheersen en middelen inzetten. Ze weten hoe goed de onderneming in staat is om winst in cash om te zetten. En nee, dit zijn niet dezelfde begrippen.
Financiële rapportages
Om dit te leren vertrouwen ze op de drie documenten van de jaarrekening:
- De winst- en verliesrekening
- De balans
- Het kasstroomoverzicht (cashflow)
De jaarrekening van alle bedrijven zien er allemaal ongeveer hetzelfde uit. Hierover zijn internationaal afspraken gemaakt. Een onderneming mag kiezen uit twee boekhoudmethoden: het kasstelsel en het factuurstelsel. Het factuurstelsel komt het vaakst voor. Het resultaat wordt dan vastgesteld op basis van een aantal boekhoudprincipes. Het is daarom belangrijk dat je die begrijpt als manager of ondernemer. Het factuurstelsel geeft een accurater beeld van de winst.
Winst- en verliesrekening
De winst- en verliesrekening – de eerste van de 3 financiële rappportages – laat zien hoe winstgevend je bedrijf is geweest over een bepaalde periode. Het vergelijkt de kosten die zijn gemaakt om de opbrengsten (omzet) te genereren.
Winst ≠ Cash
Verwar de termen opbrengsten en kosten niet met de termen inkomsten en uitgaven. In het laatste geval praten we over geldstromen. Omzet en kosten zijn begrippen van de winst- en verliesrekening en worden vastgesteld op basis van de boekhoudregels. Om die reden is winst niet hetzelfde als cash. Omzet wordt geboekt bij verkoop. De ontvangst volgt later. Kosten worden gematcht met de omzet en gedane investeringen tellen niet mee voor de winst (afschrijvingen wel). Betalingen aan leveranciers volgen later. De winst- en verliesrekening bevat dus niet alle uitgaven. Van winst kun je geen rekeningen betalen! Van cash wel! Over winst moet je belasting betalen. Ook al heb je nog geen euro ontvangen.
Balans
De balans laat zien wat je onderneming bezit en hoe die zijn gefinancierd op een bepaald moment. Een momentopname dus van de bezittingen, schulden en het eigen vermogen van het bedrijf. De bezittingen zijn gelijk aan de schulden plus het eigen vermogen. Een balans is altijd in evenwicht, omdat iemand heeft betaald voor de bezittingen (leverancier, geldverstrekker of eigenaar).
Bezittingen = eigen vermogen + schulden
Bezittingen worden ook wel activa genoemd en zijn onder te verdelen in vaste activa en vlottende activa. Vaste activa zoals gebouwen en terreinen, auto’s, inventaris en computers, zijn bezittingen die duurzaam ter beschikking staan aan de onderneming (langer dan 12 maanden). De bezittingen worden op den duur vervangen, daarom wordt hun waarde lager. Dat noemen we afschrijving. Vlottende activa bestaan uit liquide middelen (kas, bank) en de bezittingen die je op korte termijn kunt gebruiken of omzetten in geld (voorraden, debiteuren, onderhanden werk en vooruitbetaalde kosten).
Het eigen vermogen en de schulden vormen samen de passiva. Het eigen vermogen is het totaal dat de eigenaren in de onderneming hebben gestoken en wat het bedrijf heeft verdiend en ingehouden. De onderneming heeft als het ware een schuld aan de eigenaar. Schulden verdelen we in lang vreemd vermogen en kort vreemd vermogen. Onder de laatste categorie vallen schulden die binnen één jaar moeten worden afgelost.
De balans toont typisch alleen wat is gekocht (intellectuele eigendommen ontbreken) en laat niet de echte waarde van bezittingen zien. Het bevat ook niet alle schulden (denk aan huur- en leaseverplichtingen).
Kasstroomoverzicht (cashflow)
Het kasstroomoverzicht (cashflow) laat zien hoe een onderneming aan geld is gekomen en waar ze het aan heeft uitgegeven. Het verklaart het verschil tussen de begin- en eindstand van de bank- en kasstanden. We kennen kasstromen uit de operatie, investeringen en financieringen. De operationele kasstroom is veruit het belangrijkst, omdat die laat zien hoe goed de onderneming in staat is om cash te genereren vanuit de normale bedrijfsvoering. Cash is de motor van ieder bedrijf.
Nieuw boek
Binnenkort komt mijn nieuwe boek uit “Financiën voor managers en ondernemers in 60 minuten“. In 60 minuten leer je wat nodig is om jouw bedrijf, divisie, unit of afdeling beter te managen door het toepassen van 6 onmisbare financiële vaardigheden.
Dit artikel is onderdeel van een serie van zes artikelen over 6 onmisbare financiële vaardigheden voor managers en ondernemers.